سالن کنسرت
ساخت و اجرای سالن کنسرت به‌خصوص در دوران کنونی با توجه به محبوبیت روز افزون کنسرت‌ها اهمیت زیادی پیدا کرده است؛ بنابراین این سازه‌ها برای ایجاد یک محیط شنیداری مطلوب و تجربه‌ای به‌یادماندنی برای مخاطبان و حتی هنرمندان باید با دقت و اصولی طراحی شوند. در این مقاله صفر تا صد اصول و معیارهای ساخت سالن کنسرت را برای شما شرح خواهیم داد. با ما همراه باشید.
تاریخچه به وجود آمدن سالن کنسرت
سالن‌های کنسرت مکان‌هایی با زیبایی و تاریخ هستند که امروزه به بخش مهمی از زندگی مدرن مردم نیز تبدیل شدند. این سالن‌ها دارای تاریخچه‌ای طولانی از دوران باستان هستند که به شرح زیر است:
- قرن نوزدهم
نخستین سالن‌های کنسرت اغلب دارای یک صحنه در انتهای سالن و چند صد صندلی برای تماشاگران بودند. این سالن‌ها با توجه ویژه به عایق و طنین صدا طراحی می‌شدند.
- یونان باستان
یونانیان باستان اتاق‌هایی را به منظور اجرای موسیقی می‌ساختند. بسیاری معتقدند که ساختمانی که حدود سال 445 قبل از میلاد در شهر آتن ساخته شده است یکی از اولین نمونه‌های نوع خود محسوب می‌شود که بر ساختمان‌های مشابهی که پس از آنها ساخته شده تأثیر گذاشته است.
- روم باستان
رومیان باستان به ساختن “اودیون‌ها” شهرت داشتند. بنای رومی هرود آتیکوس که در شهر آتن (در دامنه جنوب غربی آکروپولیس) واقع شده است در سال 160 بعد از میلاد بهترین سازه حفظ شده در نوع خود به شمار می‌رفت.
- قرون‌وسطی
در این دوران موسیقی عموماً در مکان‌های مذهبی مانند کلیساها اجرا می‌شد. موسیقی سکولار در اواخر قرن شانزدهم و اوایل قرن هفدهم رشد چشمگیری را در دو شکل اصلی موسیقی اپرا و موسیقی مجلسی تجربه کرد. موسیقی مجلسی قبلاً به کاخ‌ها و املاک علاقه‌مندان مرفه موسیقی محدود می‌شد؛ اما تأسیس اولین خانه اپرای ونیز در سال 1637 به خوبی نشان دهنده تغییری در اجرای این موسیقی محسوب می‌شود.
اولین سالن کنسرت یزد
طرح اولین سالن کنسرت شهر یزد با عنوان ” تالار مرکزی یزد” در سال ۱۳۸۴ تصویب و ساخت آن نیز از سال ۱۳۸۷ آغاز شد؛ با این حال در طی سال‌های مختلف به علت چالش‌های مالی و تخصیص نیافتن بودجه‌های مورد نیاز به تعویق افتاده بود. در نهایت این پروژه پس از تکمیل مراحل تجهیز و در سال‌های اخیر آماده بهره‌برداری است.
این پروژه شامل یک سالن با ظرفیت ۶۰۹ نفر و با امکانات اختصاصی تئاتر و یک سالن تخصصی برای اجرای موسیقی با ظرفیت ۴۵۵ نفر است. از جمله امکانات سالن اختصاصی تئاتر می‌توان به “صحنه نمایش گردان 360” درجه‌ای اشاره کرد که در کشور و حتی در منطقه نیز منحصربه‌فرد است. این مجموعه که ذیل اداره فرهنگ ارشاد فعالیت می‌کند به دلیل ظرفیت مناسب و بالا نبودن هزینه‌های نگهداری محل خوبی برای انجمن‌های تئاتر، موسیقی، خوش‌نویسی و سایر انجمن‌های هنری است که مکان مناسبی برای فعالیت ندارند.
برنامه‌ریزی و طراحی اولیه ساخت و اجرای سالن کنسرت
نخستین گام برای برنامه‌ریزی و طراحی سالن کنسرت «مشاوره با صاحبان پروژه و تیم‌های مرتبط با آنها و بررسی اهداف و نیازهایشان» است. برای این هدف ابتدا بازدید اولیه از ظرفیت سالن، شرح فضاهای مورد نیاز، بررسی عوامل محیطی و جغرافیایی، نوع کاربری مجاوری، ارزیابی نوع سیستم‌های تأسیساتی، شیوه اجرای بهینه و تجهیزات فنی مورد نیاز از جمله نورپردازی، سیستم صوتی، تصویری، میزها و صندلی‌ها، استانداردهای ایمنی و بهداشتی و… صورت می‌گیرد؛ همچنین از مراحل دیگر این گام تهیه گزارش توجیهی کامل و تهیه نقشه‌های فاز یک با رعایت نوع کاربری‌ها و تهیه طرح توجیهی فنی، مالی، زمانی و مستندات لازم را نیز می‌توان نام برد.
سیستم‌های فنی و زیرساختی در ساخت و اجرای سالن کنسرت
از مهم‌ترین نکاتی که هنگام طراحی سالن کنسرت باید مدنظر قرار داد «حجیم بودن فضای آن» است. در این محیط کیفیت صدا و پخش آن بهتر می‌شود. موارد زیر از اساسی‌ترین فضاهای سالن کنسرت به شمار می‌روند که وجود آنها نقش مهمی در کیفیت رویدادهای موسیقی ایفا می‌کند:
- اتاق‌های تمرین
کفپوش‌های عایق صوت با هدف کاهش انتقال صدا و اجرای تمهیدات صوتی در فضاهای مختلف به‌کار گرفته می‌شوند، این کفپوش‌ها معمولا از مواد خاصی که توانایی جذب بالای صدا را دارند مثل: پلی‌اتیلن، پلی یورتان، لاستیک، فوم، پی وی سی، الیاف مناسب و یا… ساخته می‌شوند. این کفپوش‌ها عموما چندلایه هستند، چگالی بالایی دارند و این ویژگی‌ها در کنار خاصیت ذرات سازنده آنها انتقال صوت را به حداقل می‌رساند.
شاید در نگاه اول کفپوش عایق صوت فقط برای فضاهای چند طبقه مثل آپارتمان‌های مسکونی جهت جلوگیری از انتقال صوت بین طبقات مناسب به نظر برسد اما تالارها، ورزشگاه‌ها، سالن‌های همایشی و نمایشی، باشگاه‌ها و… نیز برای حفظ کیفیت صدا و جلوگیری از آلودگی صوتی به کفپوش‌های عایق صوت نیاز دارند.
- اتاق فرمان
تجهیزات مورد نیاز برای مدیریت سیستم‌های صوتی، ضبط و پخش صوت و تصویر، کنترل میزان روشنایی و نورپردازی صحنه و… در بخش اتاق فرمان قرار دارند. این اتاق پشت سالن قرار دارد و باید از دید مستقیم و کاملی به صحنه برخوردار باشد.
- اتاق‌های استراحت
اتاق‌های استراحت برای کارکنان و هنرمندان باید در طراحی سالن کنسرت لحاظ شوند. بر اساس ضوابط طراحی سالن کنسرت راهروها و محل عبور کارکنان تا اتاق‌های استراحت باید از دید تماشاگران و مهمانان دور باشند و این اتاق‌ها باید به سالن اجرا و پشت‌صحنه دسترسی مستقیم داشته باشند.
تأسیسات و امکانات فنی در ساخت و اجرای سالن کنسرت
توجه به استفاده از تأسیسات و امکانات فنی باکیفیت برای یک سالن کنسرت مزایای زیادی از جمله افزایش بازدهی، بهبود کیفیت رویداد برگزار شده، کاهش هدر رفت انرژی و… را به دنبال دارد. چند مورد از مهم‌ترین تأسیسات سالن کنسرت شامل موارد زیر می‌شوند:
- تجهیزات صوتی
سیستم‌های صوتی مورد استفاده در که در یک اجرا باید دارای کیفیت بالایی باشند تا از ایجاد هر گونه صدای گوش‌خراش و نویز پیشگیری کنند و صدا را در سرتاسر فضای سالن به‌صورت یکسان و ایده‌آل پخش کنند. تجهیزات صوتی مورد استفاده در سالن کنسرت شامل دو دسته تجهیزات الکترونیکی مانند میکروفن، میکسر صدا، پاور میکسر و… و انواع سازها از جمله سازهای بادی، زهی، کوبه‌ای، شستی و… می‌شوند.
- نورپردازی
کیفیت یک اجرای زنده به عوامل نورپردازی نیز وابسته است. مهم‌ترین عاملی که سبب استفاده از تجهیزات نورپردازی می‌شود زیباسازی فضایی است؛ به همین دلیل در ساخت سالن باید حتماً از بهترین و متنوع‌ترین سیستم‌های نورپردازی استفاده شود.
- سیستم‌های اولیه
این سیستم‌ها که شامل سیستم گرمایشی، سرمایشی، تهویه و تهویه مطبوع می‌شوند برای تأمین راحتی و ایجاد آسایش هنرمندان و تماشاگران سالن استفاده می‌شوند.
خدمات منحصربه‌فرد کتیبه در اجرا و ساخت سالن کنسرت
تیم حرفه‌ای کتیبه ایساتیس با سال‌ها تجربه در عرصه ساخت و اجرا انواع مراکز فرهنگی و هنری مفتخر است شما عزیزان را از ابتدا تا لحظه نهایی اتمام پروژه‌تان همراهی کند. این شرکت در طول فعالیت خود توانسته است بسیاری از پروژه‌های استان یزد را با موفقیت به سرانجام برساند.
گستره فعالیت‌های کتیبه ایساتیس شامل خدمات فنی – مهندسی، ساخت و اجرا، تجهیزات و مشاوره نظارت است و شما می‌توانید با واگذاری پروژه‌های ساخت و ساز خود به این مجموعه خیال خود را از بابت انجام بی‌عیب و نقص آنها راحت کنید.
کلام آخر
کنسرت از مراسم‌هایی است که با شرکت در آن افراد لحظات شاد و مهیجی را سپری می‌کنند؛ بنابراین محل برگزاری این رویداد باید به‌گونه‌ای طراحی شود که به‌طور کامل شامل دکوراسیون، زیرساخت‌ها، تجهیزات مختلف برای بالا بردن کیفیت رویداد و تجربه حضار باشد. واگذاری این وظیفه به یک تیم حرفه‌ای و مجرب مانند کتیبه ایساتیس رسیدن به این هدف را به آسانی برای فعالان این عرصه میسر می‌کند.